María Chivite Nafarroako Gobernuko lehendakariak, XI. legegintzaldiko Foru Komunitatearen egoerari buruzko lehen eztabaidari hasiera emanez, “parlamentuko indar guztiak antipolitikaren sareetan ez erortzera gonbidatu ditu”, eta, beraz, “politika erabilgarriaren” alde egin du. “Nafarroako gizarteak emaitzak eskatzen dizkigu, bat etortzeko eskatzen digu, gure jarduera justifikatzeko eskatzen digu, bai hemen, bai Nafarroako Jauregian, gizartearen benetako arazoei konponbideak emanez”, adierazi du.

 

María Chivite 63 minutuz aritu da (bozeramaileen txandaren aurretik), eta “Nafarroako egonkortasun politikoaren, Espainiako larrialdi tragikoaren eta gure demokrazia mehatxatzen duen desinformazioa dela-eta munduan dagoen gero eta polarizazio handiagoaren” testuinguruan kokatu du eztabaida.

 

Chivitek “politika erabilgarria” aldarrikatu du, “bizikidetzaren aldeko konponbideak bilatzeko lan egiten duena”, eta “ez irainak, arrazakeria eta gorrotoa bakarrik sortzen dituen politika”. “Politikari eta erakundeei prestigioa eman behar diegu, demokrazia erresilientea izan dadin ahalegin ezegonkortzaileen aurrean”, azaldu du.

 

Chivitek adierazi duenez, Foru Komunitatearen egoerari buruzko aurreko eztabaidan, alegia, 2022an, “klase politikoa gizartearekin lotzen duen hariak higadura zantzu handiak zituen”, eta “gaur, bi urte geroago, zilbor-heste hori ia hautsita dagoela onartu behar dugu”. “2022an ustez antagonikoak diren bi eredu politiko bereizten eta aurrez aurre jartzen dituen polarizazioaz ohartarazi genuen”, esan du. “Jjokoan dagoena demokrazia bera da”.

 

Lehendakariak azaldu duenez, “herritarrak haserre ikusi ditugu; herrialdeko ordezkari instituzionalei makilekin eta lokatzarekin eraso egin diete”, eta “parlamentu honi ere eraso egiten saiatu ziren duela hilabete batzuk”. Gertakari horiek “sistemaren zimenduei eraso egiteko aprobetxatzen dira”, esan du. “Gai honek izugarri kezkatzen nau presidente eta herritar gisa”, adierazi du.

 

Hobekuntza-marjina osasunean edo etxebizitzan

 

María Chivitek defendatu duenez, bere gobernua “egonkorra da, funtzionatzen du eta aurrera doa”, eta “konfiantza sortzen du herritarrengan, Nafarroaren aldeko lana lehenesten du eta elkarrizketa ireki eta pluraletik egiten du hori, maila politiko eta sozialean”.

 

Hala ere, “jakin badakigu eta beti onartu izan dugu hobetu egin behar dugula” osasun publikoan, etxebizitzan, migratzaileen laneratzean, erronka demografikoan, lurralde-kohesioan eta halako gaietan.

 

María Chivitek hitzaldian nabarmendu duenez, “gehiengo sozialeko politika publikoak egiten dituen gutxiengoko gobernua gara. Hori horrela da beti ulertu dugulako elkarrizketa funtsezko balioa dela eraikuntza kolektiborako, eta uste dugulako gizartearekin bakarrik Nafarroa hobetu dezakegula”.

 

Horregatik, “partaidetza eta entzutea gero eta gardenagoa eta irekiagoa den gobernantzan sartu ditugun bi elementu dira”.

 

Chivitek GOIDIak Espainian eragin duen “tragediaz” hitz egin du, eta “giza ikuspegitik egun bereziki sentikorrak” direla adierazi du. “Herrialde honen alderdirik onena piztu da berriro, elkartasunarena”. “Nafarroak ere berriz erakutsi du, bai baliabide publikoekin bai boluntariotzarekin eta laguntza pribatuekin, premiak eta errukiak beti mugitzen gaituela. Nafarroa Markaren lana aurkezten ari garen honetan, elkartasuna agerian geratzen da definitzen gaituen balio gisa eta, beste balio askok bezala, Espainian bizi-kalitate handiena duen komunitatea izaten laguntzen digu”, nabarmendu du.

 

Gobernuko arduradun nagusiaren arabera, “Nafarroan ekosistema eraginkorra eraiki dugu, gizarte osoaren eskutik, eta talentua, berrikuntza, enpresa-konpromisoa, lankidetza publiko-pribatua eta Gobernuaren bultzadarekin digitalizazioan eta jasangarritasunean aurrera egiten duen eredu bat uztartu ditugu, zeharkako ardatz gisa berdintasuna, herritarren eskubideak eta bizikidetza ere landuz”.

 

María Chivitek aditzera eman duenez, “bizikidetza gure oparotasunaren oinarri gisa ulertzen dugu, eta bizikidetzaren bigarren planean islatu nahi dugu. Plan horrek, dagoeneko egiten ari garen politikak kontuan hartzeaz gain, egungo errealitateetan ere eragingo du, hala nola aniztasun kulturalean, migratzailean, identitarioan edo polarizazioan, inpaktu sozial handiarekin”.

 

Chiviteren hitzetan, "Nafarroako ekosistema honetan, autogobernua erantzukizunetik gauzatzen ahal dugu, Nafarroako Ogasuna Gobernuaren kutxa ez dela ulertuta, gizartearentzako kutxa baizik”. “Horregatik, zorroztasun eta autoexijentzia handiz, baliabide publikoak kudeatzeko dugun modua dela-eta, herrialdeko zorpetze baxuena dugu, baita gizarte- eta kohesio-politikak egiteko aukera ematen digun diru-bilketa ere”, ziurtatu du.

 

Lehendakariak azaldu duenez, hori guztia, “alde batetik, fiskalitate exijentearekin egiten da, zeina gabe ez genituzkeen izango ditugun bizi estandarrak, eta, bestetik, aurrekontu batekin; oraindik izapidetzen ari da, eta berriz ere 6.400 milioitik gora bideratzen ditu inbertsio sozialera, osasunera, hezkuntzara, etxebizitzara, eskubide sozialetara, enplegura”.

 

Nolanahi ere, Chivitek esan duenez, “jakin badakigu eta beti onartu izan dugu hobetu egin behar dugula osasun publikorako sarbidean eta halako gaietan, eta horretarako, besteak beste, profesionalak eduki behar dira, ez soilik diru gehiago”.

 

Halaber, azpimarratu duenez, “badakigu etxebizitza publiko eskuragarria bizkortu behar dugula, batez ere alokairuan, etxebizitza-arloko epeak beti luzeak direla ulertuta”.

 

Era berean, lehendakariak onartu du “migratzaileen laneratzea hobetzeko erronka dugula, gizarteratzeko eskubidea benetakoa izan dadin”.

 

María Chivitek gaineratu duenez, “bizikidetzaren arloan lanean jarraitu behar dugu, gizartea erradikalizatzen duten mugimendu ezegonkortzaileak gutxiengoa izan daitezen eta sistemarekin amaitzeko duten helburua lor ez dezaten”.

 

Orobat, lehendakariak defendatu duenez, “gure aniztasuna aberastasuna da, balioan jarri behar dugun berezko hizkuntza bat dugu, gero eta anitzagoa den Nafarroa; horrek komunitate gisa garatzeko eta hazteko aukera ematen digu”.

 

Halaber, adierazi duenez, “erronka demografikoak eta gizarte- eta lurralde-kohesioak gure politiketan presente egon behar dute beti, eta, jakina, berdintasunak, Nafarroa berritzailea, jasangarria eta berdintasunezkoa izatea nahi dugulako”.

 

María Chiviteren arabera, “horren guztiaren jakitun, eta gizarte gisa ditugun eta beti aurpegia ematen diegun beste erronka batzuen jakitun, gobernu honek oso mezu argia helarazi nahi die herritarrei”. “Gobernu hau erabakitasunez ari da lanean, ibilbide-orri batekin; legealdian Nafarroarekin eta nafarrekin duen konpromisoa beteko du, eta beti bezala erantzungo die gizarteak dituen erronkei, zailtasunei eta errealitateei. Politika erabilgarrian zentratuta, proiektuak aurrera ateraz, parte hartzeko eta elkarrekin eraikitzeko espazioak sortuz, gardenak izanez eta kontuak emanez”, ziurtatu du.

 

Azken finean, Chivitek berretsi duenez, “proiektua, gogoa eta konpromisoa ditugu, beraz, legealdi bizia dugu aurretik, gizartearen eskutik gauzatuko duguna, denona dena denon artean eraikiz”.

 

“Ikuspegi katastrofistei” buruzko datuak

 

Nafarroako Gobernuko lehendakariak foru-komunitatearen datu ekonomikoak defendatu ditu. Datu horiek Nafarroako egoerari buruzko “ikuspegi katastrofista jakin batzuk gezurtatzen dituzte”.

 

Chivitek aditzera eman duenez, “Espainiako zorpetze-maila txikiena duen komunitatea gara, BPGd-ren ehuneko 12tik behera”. “Ez gara horrelako egoeran egon duela hamarkada bat baino gehiagotik. Eta ekitaldiaren amaierarako egin ditugun aurreikuspenen arabera, 3.000 milioitik beherako kopurura irits gintezke”, nabarmendu du.

 

Osoko Bilkuraren aurrean gaineratu duenez, “arlo ekonomikoan, Nafarroa da Standard and Poor's agentziak baimendutako maila goreneko kaudimen ekonomikoa duen Europa osoko bi eskualdeetako bat”. “Agentziak, gainera, Espainiako autonomia-erkidego bati ematen ahal zaion kreditu kalifikazio handiena ematen dio Nafarroari”, nabarmendu du.

 

Era berean, lehendakariak jakinarazi duenez, “agentzia horrek berak aipatu zuen azken txostenean Nafarroako ekonomia aberatsagoa eta lehiakorragoa dela, eta Espainiakoa baino gehiago dagoela esportaziora bideratuta”.

 

Gainera, Chivitek azpimarratu duenez, “pandemiaren ondorengo urte hauetan Europako funtsen babesa izaten ari gara, eta horien bilakaera hilabetez hilabete egiazta daiteke”.

 

Iraileko amaierako datuen arabera, 149 proiektu daude martxan, eta 620 milioi euro esleitu dira MRR funtsetatik. Horietatik ia 560 jaso dira eta ia 268 exekutatu dira.

 

María Chivitek gaineratu duenez, “joan den asteartean jakin genuen Nafarroako Industria Fundazioak egindako azterlan baten bidez kontsultatutako enpresen % 76k, hau da, 10etik 7k, 2025ean negozioetan 'hazkunde moderatua' izatea aurreikusten dutela, eta 10etik 6k (% 58) digitalizaziora diru gehiago bideratzearen alde egiten dutela”.

 

Horrez gain, “irailera arte, Nafarroak azken bosturtekoko hazkunde handiena izan du enpresen eraketari dagokionez, 2019an baino % 25 gehiago”, ezagutarazi du.

 

Lehendakariaren arabera, “hauexek dira datuak, eta, nire ustez, ikuspegi katastrofista jakin batzuk gezurtatzen dituzte”.

 

Horrela, María Chivitek adierazi duenez, “marko positibo eta itxaropentsu horrekin, Nafarroak eredu digital eta jasangarriari dagokionez aurrera egiten jarraitzen du, eraldaketa industrialean”. “Legealdiko konpromisoak betetzen ari gara, hala nola Industriari eta Enpresa Sustapenari buruzko Foru Legea, zeina partaidetza-prozesu zabal eta zeharkako batetik abiatuta eraiki baita, komunitateko eragileekin batera Arau horrek tresnak emango dizkie enpresei beren posizioa sendotzeko eta proiektu berriak erakartzeko. Ekosistema industrialean eta antzeko kontzeptuetan sakontzen du, hau da, industriari plus bat ematen dion balio-kate publiko eta pribatuan: ekintzailetza, berrikuntza, prestakuntza eta gaikuntza, azpiegiturak eta gobernantza. Beraz, lege honekin beste euskarri bat ematen diogu lortu nahi dugun industria berritzaile, berde, digital eta balioetan eta pertsonetan oinarrituari”, aldarrikatu du.

 

Gobernuko lehendakariak martxan dauden hainbat industria-proiektu nabarmendu ditu, eta mugikortasun elektrikoa sustatzeko Moves Plana aipatu du: “berriro zabaldu dugu, eta 36 milioitik gorakoa da. “Kenkari fiskalekin, mugikortasun elektrikoari bultzada ematen ari gatzaizkio, Volkswagen Nafarroaren elektrifikazio-obrekin eta auto elektrikora behin betiko jauzi egiteko kopuru historikoak inbertitzen ari diren enpresa hornitzaileekin batera”, azpimarratu du. “Zalantzarik gabe, 2025ean aurrerapen oso garrantzitsuak ikusiko ditugu” proiektu industrialetan.

 

María Chivitek nabarmendu duenez, “enplegua sortuko duten proiektuak ditugu, baina oso egoera zailean dagoen enpresaren bat ere badugu, Sunsundegui, esaterako. Kezkatu egiten gaituzte, gure ardura dira eta laguntza emango diegu, behar izanez gero, birmoldaketa eta birkokatze posibleei erantzuteko”.

 

Nolanahi ere, lehendakariak jakinarazi duenez, “hala eta guztiz ere, Nafarroako enpleguak datu historikoak ditu”. “313.400 landun ditugu, eta, gainera, inoizko emakume kopuru handiena lanean. Eta enplegagarritasunaren arloan egiten dugun ahaleginak aurrera jarraituko du datorren urtean. 67 milioi euro bideratuko ditugu ekintza espezifikoetara, ekintzailetza, bitartekotza edo enplegurako laguntzetatik hasi eta desgaitasuna duten edo bazterkeria-egoeran dauden pertsonen enplegagarritasunerako lanera. Ia 17 milioi izango ditugu enplegurako lanbide-heziketarako”, nabarmendu du.

 

Gainera, enplegu-planak “betetze-maila handia du, eta Elkarrizketa Sozialaren Kontseiluko eragileekin negoziatzen jarraitzen dugu 2025-2028ko enplegu-plan berriaren inguruan. Nahiko aurreratuta dago, eta laneko ezbehar-tasari heltzen diogu, gure lan-inguruneko arazo nagusietako bat den aldetik”.

 

Azken alderdi horren harira, Chivitek erantsi duenez, “laneko ezbehar-tasaren arloan jarduketa asko bultzatu ditugu: arriskuen prebentziorako katedra, Lan Osasunaren Kontseilua aktibatzea, sentsibilizazio kanpainak, Tafallakoaren antzeko programa pilotuak edo prebentzio ordezkariaren oinarrietako hobekuntzak, baina datuek txarrak izaten jarraitzen dute eta beharrezkoak diren ekintza guztiak areagotu behar ditugu”.

 

Bestalde, lehendakariak adierazi duenez, “gobernu honen seigarren aurrekontuak izapidetzen ari gara, berriz ere hedakorrak; izan ere, onesten badira, euskarria emango digute Ongizatearen Estatu sendoa, kaudimen-ingurunea eta aberastasuna birbanatzeko aukera finkatzen jarraitzeko, baita berdintasunaren, kohesioaren, osasunaren, hezkuntzaren, gizarte-eskubideen, etxebizitzaren, kulturaren, lurralde-egituraketaren, berrikuntzaren, digitalizazioaren, jasangarritasunaren eta bizikidetzaren aldeko apustu argia egiten jarraitzeko ere”.

 

Bultzada nabarmena azpiegituretan

 

María Chivitek aditzera eman duenez, “Gobernuak lehiakortasunean eta gizarte- eta lurralde-kohesioan kokatzen gaituzten azpiegitura estrategikoei eman dien bultzada agerikoa da aurreko legealditik”.

 

Horren haritik, lehendakariak iradoki duenez, “prestazio handiko Nafarroako korridorearen garapenean eta Nafarroako ubidean hainbeste urte atzeratu izanagatik, ahalegin gehigarria egin behar izan da ahal den guztia bizkortzeko, jakin baitakigu administrazio bat baino gehiago inplikatuta daudenean eta izapide konplexuak egiten direnean nahiko genukeena baino motelagoak direla beti”.

 

Hala ere, “egitateak hor daude”, azpimarratu du. “Aurten bakarrik, irailera arte, ia 50 milioi euro egikaritu dira prestazio handiko trenean. Gure helburua, Espainiako Gobernuarekin egiten dugun lanean, 2027an Iruñea eta Madril lotzeko plataforma izatea eta Castejón-Arrizabalaga tartea amaituta egotea da”, gaineratu du.

 

Ildo horretan, Chivitek azpimarratu du Ebro gaineko zubibidea egiten ari direla 60 milioi euro baino gehiagorekin, eta Tafalla-Arrizabalaga plataforma 283 milioi eurorekin.

 

Nafarroako ubideari dagokionez, “proiektu estrategikoa eta lurralde-kohesioaren adibide argia” dela dio, eta duela gutxi Cárcar eta Andosillan 1.100 hektarea ureztatzaileen eskura jarri zirela gogorarazi du. “Urte amaierarako EGA 6 eta EGA 7 amaituko dira, San Adrián ere barne hartzen duena. Eta datorren urteko lehen hilabeteetan amaituko dira Nafarroako ubidearen lehen faseko zabaltze-lanak”, gehitu du.

 

Kanalaren bigarren fasearen aldetik, María Chivitek jakinarazi duenez, “duela egun batzuk ingurumen-inpaktuaren adierazpena lortu dugu. Izapide luzea eta konplexua izan da, baina hurrengo pausoak emateko aukera ematen digu”.

 

Hala, azaldu duenez, “hainbat frontetan ari gara lanean aldi berean, alde batetik, 2025eko udaberrirako prest izatea espero dugun lizitazioan, EIBren finantzaketan, eta ureztatzaile-erkidegoekin eta tokiko erakundeekin etengabeko lankidetza eta elkarrizketan, lurzatien biltzeetan eta ur-azpiegiturak egokitzeko inbertsioen plangintzan lan egin dezaten”.

 

Belateko tunelen banaketarako lanak ere aipatu ditu: “Espainiako Gobernuak 40 milioi euro hitzeman dizkigu horretarako”.

 

Madrilgo A-15 autobideari dagokionez, Cintruénigotik (etorkizunean NA-160 Tutera-Fitero errepidearekin lotuko da) AP-68 eta AP-15 errepideen lotunera arteko zatia osatzeko konpromisoa hartu du Nafarroak. “Lehen tarte honen eraikuntza-proiektua idatzita dago, eta behin-behineko onespena jasotzeko eta jendaurrean jartzeko zain dago”, aipatu du.

 

Cascanteko NA-6900 Cascante-Fitero errepideko lotunetik Cintruénigora doan bigarren tarteari dagokionez (etorkizunean NA-160 Tutera-Fitero errepidearekin lotuko da), datozen hilabeteetan eraikuntza-proiektua idazteko lizitazioa egitea aurreikusten da.

 

Bestalde, Estatuak aurreikusita dauzka Ágreda-Villar del Campo tartea eta herri horren eta Castejónen arteko bigarren tarte bat.

 

Mugikortasun jasangarrian egindako inbertsioak ere nabarmendu ditu Chivitek. “Mugikortasun elektrikoaren hedapenaz haratago, 90 kilometro bizikleta-errei baino gehiago egiten ari gara, eta 18 milioi euro baino gehiagoko aurrekontua dugu horretarako”, adierazi du.

 

Osasun-sistemaren “indarra” berreskuratzea

 

Nafarroako Gobernuko lehendakariak aditzera eman du gobernuaren lehentasuna dela “gure osasun-sistema publikoaren indarra berreskuratzea” eta “hura erronketarako prestatzea”. Horrela, arreta-sistemetan eta kudeaketa-eredu berrietan aldaketak egitearen alde agertu da, teknologia berria txertatuz eta sisteman lan egiten duten profesionalen zeregina berrantolatuz.

 

Chivitek esan duenez, “ondo funtzionatzen ez duten alderdiak ez ditugu aitzakiatzat erabiliko gure zerbitzu publikoak desegiteko edo pribatizatzeko, beste komunitate batzuetan egiten duten bezala”.

 

Lehendakariak osasunari buruzko foru-lege berri baten “beharra” nabarmendu du, “lege parte-hartzailea eta eraginkorra izatea nahi dugu”. “Itxarote-zerrendek, hil honetan, ia 5.000 pertsona gutxiago izan dituzte, eta kontsulta egiteko 7 itxarote-egun gutxiago; gai hori gure ardura da, eta epe laburreko neurriekin ari gara jorratzen, baina epe ertain eta luzean nola tratatu ere ari gara aztertzen”, esan du.

 

Chivitek azaldu duenez, “lehen mailako arreta eraldatzen ari da”. Hainbat neurri daude martxan eta beste batzuk aztertzen ari dira, bai taldeen barne-antolamenduarekin lotutakoak, bai eredu soziosanitarioarekin, digitalizazioarekin edo irisgarritasunaren hobekuntzarekin lotutakoak.

 

Hezkuntzaren ildotik, datorren urtean biztanle bakoitzeko 1.534 euroko hezkuntza-inbertsioa egingo dela dio, “2019an baino % 43 gehiago”. “Konpromiso hori funtsezkoa da gure sistemaren kalitatea sendotzeko”, esan du, “haur-hezkuntzako lehen zikloa unibertsalizatzeak eta 0-3 urte bitarteko plaza publiko berriak sortzeak jauzi kualitatiboa dakar; 2025. urtearen amaieran 1.400 plaza berri baino gehiago izango ditugu”. Gainera, Erripagañako haur-eskola 2025-26 ikasturtean irekiko dela jakinarazi du.

 

Unibertsitatearen esparruan, Chivitek azaldu duenez, “NUPek inoizko finantzaketarik handiena izango du 2025ean, hau da, 90 milioi baino gehiago, beste bide batzuetatik ematen diogun babesaz gain”. “2025-28ko urte anitzeko finantzaketa-akordio bat ixteko lanean ari gara, gure unibertsitateari egonkortasuna emango diona inbertsio berriei, gradu berriei eta Tuterako campusaren hazkundeari aurre egin diezaion”, gehitu du, eta Nafarroako Unibertsitate Sistemaren lehen Foru Legea egiteko “partaidetzan” lan egiten ari direla azaldu du.

 

Bestalde, etxebizitza “herritarren kezka nagusietako bat” da eta “ahalegin handiagoa egiten ari gara”. “Lehentasunezkoa da etxebizitza eskuragarrien parke publikoa handitzea, zeina Nafarroan legez blindatua baitago etxebizitza horiek deskalifikatu ezin izateko”, defendatu du, eta kapital mistoko enpresa bat sortzeari ekingo diotela gaineratu du, “alokairu eskuragarriko etxebizitzak merkatuan jartzeko”.

 

“Etxebizitza eskuratzeko modu berriei buruzko legeak egin nahi ditugu, hala nola etxebizitza kolaboratiboari edo cohousingari buruzkoak, eta irabazi-asmorik gabeko edo irabazi mugatuko erakundeekin egindako proiektuei buruzkoak”, esan du. Horrez gain, “etxebizitza eraikitzeko lurzoru gehiago” jarriko dute. “Bizigarritasunari buruzko foru-legea eta alokairuko etxebizitza publikoa eskuratzeko baremoak aldatzea aurreikusten dugu. Eta datorren ekitaldirako % 230 handitu ditugu etxebizitza publikoaren eroslehentasun, atzera­eskuratze eta erosketarako gobernuaren lerroak”, aipatu du.

 

Gizartearen arloan, María Chivitek immigrazioa ere izan du hizpide, eta datozen egunetan Arrazakeriaren eta Xenofobiaren aurkako Nafarroako Kontseilua eratuko dela adierazi du. “Zoritxarrez, diskurtso gorrotozko, xenofobo eta sektarioak presente daude gure gizartean, eta asko kezkatzen gaitu jarrera horiek bizikidetzari eta inklusioari dagokienez duten noraezak”, esplikatu du. “Migratzaileak gure gizarte anitzaren parte dira eta hala izaten jarraituko dute, eta, gainera, demografiari eta ekonomiari dagokienez, haien beharra dugu”.

 

Eta eskubide sozialen arloan, “gobernuaren helburua da errenta bermatua hobetzea, eraginkorragoa izan dadin, eta enplegagarritasuna eta, beraz, laneratzea hobetzeko ekintzak areagotzea”. “Dagoeneko lantzen ari garen eta parlamentu honekin landuko ditugun ildo batzuk honako hauek dira: burokrazia murriztea, errenta bizitzeko gutxieneko diru-sarrerara egokitzea eta gizarteratzeko eskubidea eraginkorrago egitea”, esan du.

 

Era berean, Chiviteren arabera, gobernuak laguntza ematen die zailtasun gehien dituzten familiei, eta “datorren urtean Eskubide Sozialetako Departamentuan soilik zabalduko dugun ezkutu soziala 233 milioi eurokoa da”.

 

“Hobekuntzaren” araberako eskumen-garapena

 

Lehendakariak ostegun honetan ziurtatu duenez, foru-gobernua “aurrera doa eskumenen garapenaren arloan, Hobekuntzak aurreikusten duen moduan”, eta Espainiako Gobernuan “borondate politikoa eta konpromisoa” aurkitu du hori “ahalbidetzeko”.

 

Maria Chivitek adierazi duenez, “trafikoaren eta bide-segurtasunaren eskumena izapidetzen ari dira Gorte Nagusietan, Auzitegi Gorenaren epaiaren ostean”. “Ganbera honetako alderdi batzuen jarrera antiforal ulertezina eta gure eredu konstituzionalaren eta LORAFNAren aurkako jarrera zentralizatzailea gorabehera, atzo berriro ere senatuan ikusi genuen bezala, non PPk eta Voxek Hobekuntzaren erreformari betoa jarri baitzioten, espero dugu prozesua laster eta modu positiboan amaitzea kongresuan”, adierazi du.

 

Lehendakariak azaldu duenez, "orduan lortu beharko ditugu bi akordio Transferentzien Batzordean, arau-hausteak detektatzeko funtzioa komunitateari berriro esleitzeko eta trafikoaren arloko zaintza eta kontrolerako, zehapen-espedienteen izapidetze eta ebazpenerako eta diru-bilketarako foruzainen behin betiko hedapena arautzeko”.

 

Gainera, Chiviteren arabera, “I+G+Bko ikasketetarako beka eta laguntzen eskumenaren kudeaketa transferitzeko eta AP-68aren Nafarroako tartearen titulartasuna eskualdatzeko lanean ari gara”.

 

Foru-gobernuko arduradun nagusiak azpimarratu duenez, “termino instituzionaletan, beti ulertu dugu leialtasunez hobeto egiten dela lan borroka hutsean baino, zeinak, bestalde, herritarren desafioa eragiten baitu politikan”. “Erakundeen artean elkarlanean aritu behar dugu gizartearen alde aurrera egiteko. Eta gauza bera egiten dugu udalekin eta tokiko erakundeekin, beste komunitate batzuekin edo Europako erakundeekin, haiekin ere elkarrizketa baitugu eta horietan aktiboki parte hartzen baitugu”, adierazi du.

 

María Chivitek aditzera eman duenez, “erakundeen zeregina ulertzeko modu horri esker, lan-sare konstruktiboak sortzen ahal ditugu, gure mugatik harago, eta espiritu horrek, aurrera egiteko aliatuak aurkitzeaz gain, bakarrik aurre egin ezin izango geniekeen proiektuei aurre egiteko aukera ematen digu”.

 

Lehendakariaren hitzetan, gobernuak “gobernantza aurreratzaileko eredu berri baten alde egiten du”. “Horregatik sortu dugu Analisi eta Prospekzio Bulegoa, erronkak eta aukerak aztertu eta identifikatzeko. 2025erako, osasun demokratikoa, zerbitzu publikoen pertzepzioa, indarkeria matxista eta Nafarroako nortasuna izango dira bulegoko inkesten gaiak”, dio.

 

Gonbidatuen tribunatik eztabaida entzuten izan dira, besteak beste, Alicia Echeverría, Espainiako Gobernuaren Nafarroako ordezkaria; María Caballero, UPNko senataria eta Iruñeko zinegotzia; Toni Magdaleno eta Nuria Medina, PSNko senatariak; Jesús Marí Rodríguez, Toki Administrazioko zuzendari nagusia; Jorge Aguirre, Nafarroako Kirolaren eta Jarduera Fisikoaren Institutuko zuzendaria; Alejandro Toquero, Tuterako alkatea; Jon Gondán, Zizur Nagusiko alkatea; Zuriñe Peñas, Eguesibarreko alkatea; Xabier Alkuaz, NUKFko presidentea; Cristina Ibarrola, UPNko presidentea eta Iruñeko zinegotzia; Cristina Sota, UPNko idazkari nagusia; Bernardo Ciriza, PSNko presidentea; Miren Zabaleta, EH Bilduko koordinatzaile nagusia Nafarroan, eta Marina Curiel, PSNko zinegotzia Iruñean.

 

 

• Enlace con las imágenes de la intervención en la videoteca