Osasun Departamentuak itxaron-zerrendei dagokienez "arazo objektiboak" daudela onartu ditu
Historiako aurrekontu handienekin gobernatu arren “porrotaz” eta kudeaketan erantzukizunak saihesteaz hitz egiten duen Navarra Sumaren interpelazio bati erantzun dio
Santos Induráin Nafarroako Gobernuko Osasun kontseilariak adierazi duenez, "pandemiarekin eta Lehen Mailako Arretarekin gertatzen den bezala, agerikoa da arazo objektiboak, defizita eta erronka itzelak daudela" itxaron-zerrendei dagokienez, baina "zifren eta titular handien etengabeko gerraren dinamika koiunturaletik eta alderdikoitik heldu ezin daitezkeen gaiak dira".
Bestalde, Navarra Sumak adierazi du Foru Gobernuak itxaron-zerrenden inguruan egindako kudeaketa "benetako porrota" dela, eta adierazi du legegintzaldiaren hasieran baino 18.612 herritar gehiago daudela lehen kontsultarako zain.
Kontrolerako Osoko Bilkuran Navarra Sumak egindako interpelazio bati erantzunez, Santos Indurainek esan du itxarote-zerrendetan "gutxienez bi aurpegi dituen egoera anbibalenteaz" hitz egin behar dela, eta baieztatu du "sinplifikatuz, Nafarroak bilakaera eta konparazio-egoera onargarria duela itxarote-zerrenda kirurgikoei dagokienez, eta egoera kezkagarriagoa dela lehen kontsultetako zerrendei eta itxarote-denborei dagokienez".
"Txanpon beraren bi aldeak dira", adierazi du, eta horrek guztiak "fenomeno erabakigarria" izan duela adierazi du: "pandemia, biztanleria zahartzen ari den eta eskaria handitzen ari den testuinguru batean, eta hori guztia ezin da alde batera utzi, baita hainbat espezialitatetako profesionalen defizita ere, horietako batzuk zain dauden pertsonen kopuru handiarekin".
Kontseilariak azaldu duenez, 2021eko abenduaren 31tik 2022ko martxoaren 31ra arte, batez beste hilabeteko 1.000 pertsona gutxiago egon dira lehen kontsultaren zain. "Hala ere, egia da apirilean, aste santuaren eraginez, 1.413 pertsona gehiago egon zirela itxaron-zerrendan".
Nolanahi ere, kontseilariak adierazi duenez, "une honetan itxaroten dauden pertsonak abenduaren 31n baino 2.324 gutxiago dira (ia % 4 gutxiago), eta maiatzeko hasierako datuen arabera (bigarren hamabostaldira arte itxaron behar da), beheranzko joerari heltzen zaio, gainerako hilabeteen antzeko erritmoarekin. Hitzordua duten itxaronaldien ehunekoak ere hobera egin du abendutik, apirilean % 23 izatetik % 35 izatera igaro baita. Itxaroten daudenen batez besteko itxaronaldia (110 egun abenduan) 92 egunekoa da apirilaren amaieran, eta 'batez besteko atzerapen prospektiboa 76 egunetik 72 egunera jaitsi da", baloratu du.
Nabarmendu duenez, "baliabide publiko propioak ahalik eta hobekien kudeatzeko fasean gaude, kontsultaz kontsulta, pazientez paciente eta esku-hartzez esku-hartze zerrendak jaisteko”.
Zentzu horretan, ANDIA Eskaeren Kudeatzailean garapen informatikoa lantzen ari direla azaldu du. Lan horrek berekin dakar zerbitzu espezializatu bakoitzerako deribazio-arrazoi ohikoenak eta horietako bakoitzerako zirkuitu arinenak definitzea.
Cristina Ibarrolak (Navarra Suma) adierazi duenez, Foru Gobernuak itxaron-zerrendekin egin duen kudeaketa "benetako porrota" da, apirilaren 30ean "ia 57.000 pertsona baitaude Nafarroan lehen kontsulta egiteko zain". Zehazki, esan duenez, duela hilabete baino 1.413 pertsona gehiago dira, duela urtebete baino 8.788 gehiago eta legegintzaldiaren hasieran baino 18.612 gehiago.
Gainera, Ibarrolak adierazi du batez besteko itxaronaldia 72 egunekoa dela, legegintzaldiaren hasieran baino % 56 gehiago. "Historiako aurrekontu handienarekin gobernatzen ari dira, eta historiako batez besteko itxaronaldirik txarrenak lortu dituzte kontsultan, berrikuspenetan eta kirurgian", berretsi du.
Ibarrolak kritikatu duenez, Osasun kontseilariak "berehala saihesten ditu erantzukizunak, errua pandemiarena da, ziur. Jakina, pandemiak kudeaketa zaildu eta itxaron zerrendetan eragiten du, baina beste erkidego batzuekiko alderaketak, aurrekontu txikiagoa dutenekiko eta pandemia ere jasan dutenekiko, agerian uzten du kudeaketarako gaitasun eza. Nafarroa lehen kontsultan itxaronaldi txarrena izan duen hirugarren erkidegoa da", esan du.
Patricia Fanlok (PSN) aitortu duenez, "kontsultarako batez besteko itxaron-zerrenda bikoiztu egin da pandemiaren aurreko zifrekin alderatuta", eta "pandemiak Nafarroako osasun-sistemari eragin dion estresa eztabaidaezina da". Hala ere, "itxaron-zerrendak zuzendu egin dira osasun-jarduera berreskuratu ahala".
Ana Ansak (Geroa Bai) adierazi duenez, itxaron-zerrenden datuak "ez dira onak, eta ez konparazio nazionalean gaizki ateratzen garelako, hori auzoka doalako, batzuetan ondo gaudelako, beste batzuetan gaizki gaudelako eta beste batzuetan, berriz, tarteko. Denborekin eta kategoriekin jolastuz egin daitezkeen kontabilitate-argibideetatik haratago joan behar dugu. Argi dago itxarote-zerrendetan arazo bat dugula, eta ez da arazo berria", esan du, aurrekontuei eta ereduaren iraunkortasunari buruzko neurriak planteatzeko, eta "eraginkortasunik gabeko antolaketa-paradigmetan benetako aldaketak egiteko".
Txomin Gonzalezek (EH Bildu) esan du arazo horri "irtenbidea emateko modu bat" plantillari egonkortasuna ematea dela, eta profesional espezialisten murrizketaren inguruan ohartarazi du. "2011n 1.900 espezialista genituen, 2014an 1.857ra jaitsi zen, 2018an 1.947ra eta 2019an 1.716ra jaitsi zen", aipatu du.
Mikel Builek (Podemos-Ahal Dugu) adierazi duenez, itxaron-zerrendak "gure osasun-sistemaren arazo kronikoa dira", eta "legegintzaldia hasi zenean aldatu beharreko gaien diagnostiko argia genuen, eta hori ezinezkoa izan da, pandemia arintzeko lanean aritu behar izan dugulako. Joera ez da txarra, baina oso motela da itxaron-zerrenden murrizketari dagokionez ".
Azkenik, Marisa de Simónek (Izquierda-Ezkerra) esan duenez, "denok uste dugu onartezinak diren itxaron-zerrendei ekiteko beharra dagoela", baina pandemiaren bi urte egon direla gogorarazi du. "Testuinguru horretan askoz okerrago joan zitekeen", esan du, eta "enplegua egonkortzea bezalako funtsezko gaiak" daudela gaineratu du.